به گزارش مسكن گزین به نقل از مهر، عباس آخوندی در همایش سیاست های توسعه مسكن با اشاره به اینكه موضوعی كه باید همه ما به صورت ملی درك كرده و به درك واحدی از آن برسیم، این است كه پذیرای تغییر و تحول در ساختار جمعیتی شهر تهران باشیم، تصریح كرد: به نظر می رسد از این مورد تصور واحدی نداریم، چراكه انتظارات در بخش مسكن از بهره برداران تا سیاست گذار با هم فاصله زیادی داشته باشد.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به تركیب جمعیتی شهری و روستایی ایران كه شامل ۷۴ درصد جمعیت شهری و ۲۶ درصد روستایی است، تأكید كرد: این تركیب بیشتر به صورت ۷۰ درصد جمعیت روستایی و ۳۰ درصد جمعیت روستایی بود؛ اما مهم آن است كه این روند با شتاب گذشته در جریان است و این مورد برای سیاست گذار تولید وظیفه می كند.
آخوندی اضافه كرد: هم اكنون فرآیند مهاجرت به شدت كند شده و در حوزه جمعیت شهری، به یك ثبات و تعادل جمعیتی نسبی رسیده ایم. پیام اصلی این وضعیت آن است كه باید كل سیاست گذاری بخش مسكن عوض شود؛ در حالی كه سیاستگذاران انتظار دارند روند گذشته ادامه یابد.
وی با اشاره به تحولات جمعیتی در سالهای گذشته خاطرنشان كرد: جمعیت سه میلیونی تهران هم اكنون به ۸. ۸ میلیون نفر رسیده، ولی در خلال فاصله ۹۰ تا ۹۵ این روند افزایش جمعیت به شدت كند شده است.
وزیر راه و شهرسازی اظهار داشت: در خلال سالهای ۹۰-۹۵ تهران، جذاب ترین شهر ایران بوده است؛ چون كه در سالهای ۸۹ تا ۹۱، ۷۶۰ پرونده ساختمانی صادر شده؛ اما در همین مدت، جمعیت تهران تنها ۴۰۰ هزار نفر افزایش یافته است. این نشان داده است كه دیگر تغییرات جمعیتی دهه های ۶۰ و ۷۰ كه میانگین افزایش جمعیت در تهران ۳. ۶ درصد و در بعضی مناطق پایتخت گاه به بیش از ۱۱ درصد می رسید، متوقف شده است.
آخوندی با اشاره به اینكه تهران هم اكنون بدون نیاز به ساخت هیچ گونه واحد مسكونی جدیدی، ۱۰. ۵ میلیون نفر ظرفیت جمعیت پذیری دارد؛ ادامه داد: باید دید می توان به سیاست های گذشته ادامه داد؟ پاسخ منفی است؛ چون كه این سیاست ها فارغ از تحولات جمعیتی طراحی شده اند.
وی بیان كرد: آمار سرشماری سال ۹۵، نشان داده است رشد جمعیت فعلی ۱. ۲ درصد است كه با رشد جمعیت در دهه ۶۰ و ۷۰ فرق دارد؛ ضمن اینكه جابجایی بزرگ جمعیت تمام شده و تحول جمعیتی در ایران در مراحل نهایی قرار دارد.
وزیر راه و شهرسازی تصریح كرد: به عنوان مثال در ۵ سال گذشته، تحولات جمعیتی قم نشان داده است جمعیت این شهر ۱۲۵ هزار نفر افزایش یافته؛ این در شرایطی است كه قم یكی از مهاجرپذیرترین شهرهای ایران است كه از داخل و خارج از كشور مهاجر به آن وارد می گردد. البته این بدان مفهوم نیست كه تحولات جمعیتی ما به صفر رسیده است.
آخوندی تصریح كرد: زمانی با عنایت به نرخ رشد جمعیت، تولید انبوه مسكن در اكباتان و شهرهای جدید، بازار داشت؛ اما هم اكنون اجرای چنین پروژه هایی غیرممكن است كه هم در تهران و هم در شهرهای دیگر بازار داشته باشد. مشكلی كه در ایران داریم این است كه تصورات سیاستگذاران بخش مسكن، تحولات جمعیتی دهه های ۶۰ و ۷۰ است. یعنی تحولات كمی و بزرگ؛ در حالی كه اتفاقا مساله ما كیفیت سكونت و زندگی در ایران است.
وی تأكید كرد: اختلاف طبقاتی در كلان شهرها بسیار بالا است، قیمت مسكن در تهران در بالاشهر و پائین شهر ۵ برابر تفاوت دارد. با این حال در این چهار تا پنج سالی كه وزیر بوده ام، هرگاه میان خبرنگاران رفته ام، همه به دنبال آن هستند كه فیل هوا شود و یك پروژه كمی از سوی دولت اجرا شود؛ در حالی كه بستر جامعه تغییر كرده است.
آخوندی ادامه داد: وقتی گفته می گردد در تهران ۵۰۰ هزار واحد خالی داریم، نشان دهنده وقوع اتفاقی بزرگ در كشور است؛ ولی جامعه به علت نداشتن درك درست از این تحولات غافل است. تنها در منطقه یك تهران، ۳۵ هزار مسكن نوساز بدون مشتری قرار دارد. وزیر راه و شهرسازی در بخش دیگری از سخنانش تصریح كرد: بیشترین عرضه ساختمانی تهران و ساخت و ساز مسكن در منطقه ۲۲ انجام شده است، اما نرخ معاملات آن، جزو كمترین قیمت ها است و در كل مناطق تهران، منطقه ۲۲ از نظر نرخ معاملات جزو ۲ تا سه منطقه آخر قرار دارد.
وی ادامه داد: بیشترین مداخلات دولت در بخش مسكن در سال های ۸۴ تا ۹۲ با طرح مسكن مهر و ساخت دو میلیون واحد مسكونی جدید رقم خورد؛ یعنی معادل ۸ درصد موجودی مسكن، به واحدهای مسكونی اضافه شد كه در تاریخ ایران بی سابقه است. بیشترین آمار شهرفروشی هم در همین دوره رخ داد؛ ازاین رو دوره ای كه عرضه مسكن به اوج می رسد، قاعدتاً باید قیمت به حداقل برسد. اما قیمت زمین در همین مدت ۸. ۶ برابر شد یعنی ۷۶۰ درصد رشد كه رقم شگفت انگیزی است. آیا در چنین وضعیتی هیچ كار تولیدی مفهوم دارد؟ ولی ما در دوره سال های ۹۲ تا ۹۵ توانستیم رشد قیمت زمین در تهران را به ۰. ۰۲ درصد یعنی حدوداً صفر كاهش دهیم.
آخوندی خاطرنشان كرد: قیمت مسكن در سال های ۸۴ تا ۹۲، ۶ برابر شد یعنی ۵۰۰ درصد، اما در سال های ۹۲ تا ۹۵، قیمت مسكن ۱. ۱ برابر تنها افزایش یافت؛ یعنی ۱۰ درصد سال ۹۲. به عبارت دیگر در هر سال قیمت مسكن تنها ۲. ۵ درصد رشد داشت.
وی با اشاره به پیام دبیركل سازمان اسكان بشر وابسته به ملل متحد به مناسبت روز جهانی اسكان بشر اضافه كرد: دبیركل اسكان بشر می گوید «باید بخش مسكن را دولت ها به عنوان موتور اقتصاد راه اندازی كنند تا كیفیت زندگی ارتقاء یابد»؛ ازاین رو اگر تصور می كنید با تزریق پول و مداخله دولت، بخش مسكن راه می افتد، نتیجه همان اتفاقی می گردد كه در سال ۸۴ رخ داد. آیا با صد درصد افزایش قیمت مسكن، زندگی مردم بهتر می گردد یا مردم را در عُسرت قرار خواهد داد.
وزیر راه و شهرسازی تصریح كرد: مسكن مهر در ظاهر می خواست به مردم كمك كند، اما نتیجه ای عكس داشت؛ این مداخلات نشان دهنده عدم درك اقتصاد و مسائل اجتماعی ایران است.
آخوندی با اشاره به اینكه حتی اگر شهرداری هم می خواست سیاست شهرفروشی را ادامه دهد و با این تغییرات جمعیتی، دیگر خریداری وجود نداشت، اظهار داشت: وضع شهری ایران با نرخ رشد مهاجرت و جمعیتی اندكی مواجه شده است كه نشان دهنده عدم امكان پروژه های شهری مانند ساخت بزرگراه ها با استفاده از صدور پروانه ساختمانی و كسب درآمد از ساخت و ساز است؛ باید این پیام را دولت، مجلس، شهرداری و شورای شهر درك كنند.
وی با اشاره به اینكه شهر تهران تا ۱۰ سال آینده جمعیتی ۹ میلیون نفری خواهد داشت، خاطرنشان كرد: اما آیا مردم خوب زندگی می كنند؟ خیر بسیار بد زندگی می كنند. آیا نیاز به ساخت مسكن جدید نیست؟ چرا هست اما مسكنی كه جایگزین مسكن بد شود. اگر به ازای هر مسكن بد، یك مسكن خوب ساخته نشود، فاصله طبقاتی گسترش می یابد.
وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: حكمت بازآفرینی شهری در این است كه كسی كه در زندگی بد قرار دارد، به زندگی خوب بیاید. شهر تنها یك كالبد و مسكن نیست، شهر یك سازمان اجتماعی و فرهنگی است كه محل كانون تحولات اجتماعی است؛ آدم ها در آن لذت می برند و در كنار هم شادی و خوشی را تجربه می كنند.
آخوندی تصریح كرد: اگر به حوزه تمدن ایران شهر برگردیم، می بینیم كه ساختار محله در آن جایگاه اساسی دارد، اما محله كه فقط مسكن نیست، فرهنگسرا، مسجد، درمانگاه، فضای سبز و چندین فضای عمومی دارد كه در آن فضا، انسان ها با هم ارتباط برقرار می كنند ازاین رو باید به سیاست احیای بافت فرسوده برگردیم و با ساخت هر مسكن خوب، یك مسكن بد از بین برود.
وی تصریح كرد: هم اكنون ۲. ۵ میلیون خانه خالی و ۲. ۲ میلیون خانه دوم داریم، یعنی چهار میلیون و ۷۰۰ هزار خانه بلااستفاده در كشور قرار دارد؛ آیا این آمار افتخار است؟ تنها راه ما در حوزه مسكن، بازگشت به بازآفرینی شهری است.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینكه علت اینكه در طول سال های گذشته مرتباً در بخش اقتصادِ خردِ مسكن، روی توانمند كردن مردم و صندوق پس انداز مسكن یكم تأكید داشتند، این است كه مردم خودشان توانمند شوند، اظهار داشت: هم اكنون این سیاست جواب داده و تا امروز ۲۸۲ هزار نفر حساب پس انداز مسكن یكم با میانگین منابع ۲۰ میلیون تومان حساب افتتاح كردند؛ ما داریم روی قدرت خرید واقعی مردم سرمایه گذاری می كنیم.
آخوندی خاطرنشان كرد: از جانب دیگر همزمان جلوی سوداگری و بورس بازی زمین و رشد ۷۶۰ درصدی قیمت آن ایستاده ایم و نتیجه این رفتار ما به گونه ای شده كه هم اكنون قیمت زمین سالی كمتر از نیم درصد رشد داشته است.
وی در توصیه به انبوه سازان اظهار داشت: انبوه سازان به جای برج سازی در شمال شهر، به داخل بافت ها بیایند و دیگر كاركردهای گذشته را ادامه ندهند. انبوه ساز دیگر كارش این نیست كه در بیابان خانه بسازد، باید در داخل بافت، تجمیع اراضی با كمك ساكنان و سپس ساخت و ساز را انجام دهد تا در بافت های فرسوده، تولید ارزش افزوده كند؛ ما هم كمك می كنیم تا مشتریان آنها با استفاده از تسهیلات صندوق مسكن یكم را توانمند كنیم و به خود انبوه سازان هم وام بدهیم.