عراق بزرگ ترین شریک تجاری ایران، بدون زیرساخت ریلی مناسب
به گزارش مسکن گزین، عراق، بزرگ ترین شریک تجاری ایران، همچنان از زیرساخت ریلی مناسب برای حمل بار و مسافر برخوردار نیست و این معضل بر تبادلات تجاری و ترانزیت اثرگذار است.
به گزارش مسکن گزین به نقل از مهر، با وجود آن که عراق بزرگ ترین شریک تجاری ایران در بین همسایگان شمرده می شود و حجم مبادلات تجاری دو کشور سالانه به ۱۰ میلیارد دلار می رسد، اما هنوز زیرساخت ریلی مناسبی برای حمل بار و مسافر بین دو کشور وجود ندارد. این در حالیست که از سالهای دور، راه اندازی خط آهن بین ایران و عراق مطرح بوده، اما هر بار به علل مختلف، به نتیجه نرسیده است.
پس از سال ها، در سال ۱۳۸۰ اجرای طرح راه آهن غرب کشور (اراک - کرمانشاه - خسروی) شروع شد. اما در حالیکه بخش اراک تا کرمانشاه پیشرفت فیزیکی ۷۰ درصد دارد، مسیر کرمانشاه تا خسروی بعد از دو دهه تنها ۳۷ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. این در حالیست که این مسیر، پایانه های مرزی مهمی مانند خسروی و پرویزخان را پوشش می دهد که سالانه حدود ۳ میلیون تن کالا از آنها صادر، وارد یا ترانزیت می شود.
هزینه ۳۰ هزار میلیارد تومانی برای تکمیل یک مسیر استراتژیک
در همین راستا، سید مرتضی ناصریان کارشناس ارشد ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن اشاره به وضعیت ارتباطات ریلی ایران با کشورهای همسایه اظهار نمود: هم اکنون ایران با اغلب همسایگان خود ارتباط ریلی دارد، اما هنوز ارتباط ریلی با عراق و ارمنستان برقرار نشده است. در مورد ارمنستان، به سبب شرایط جغرافیایی سخت، مطالعات نشان داده راه اندازی خط ریلی بسیار دشوار است و در دستور کار نیست. در مورد جمهوری آذربایجان ارتباط ریلی با منطقه نخجوان در جلفا برقرار ولی غیرفعال است و ارتباط دو کشور در مرز آستارا دنبال می شود، اما ارتباط ریلی با عراق از سالهای دور مطرح بوده است.
وی اضافه کرد: عراق کشوری مهم و بزرگ ترین شریک تجاری ایران از میان همسایگان شمرده می شود. حجم مبادلات تجاری دو کشور ایران و عراق در سال ۱۴۰۱، حدود ۱۰ میلیارد دلار بوده است. مبحث راه اندازی راه آهن بین ایران و عراق از زمان راه اندازی راه آهن سراسری در شروع دوره رژیم پهلوی عنوان شد، اما در آن زمان مسیر شمال - جنوب از بندر امام به بندر ترکمن اجرا شد و ارتباط ریلی با عراق محقق نشد.
وی در رابطه با سایر مسیرهای ریلی ایران و عراق اظهار داشت: پروژه راه آهن شلمچه - بصره هم درحال پیشرفت است، اما به سبب موقعیت جغرافیایی که در جنوب ایران و عراق قرار دارد، نمی تواند پاسخگوی نیاز کل کشور باشد. مسیر کرمانشاه - خسروی به بغداد، با عنایت به قرارگیری در میانه کشور، گزینه ای مفیدتر و اقتصادی تر برای تبادل بار و مسافر است. در این راه، ۲۶۰ کیلومتر خط آهن در ایران و ۱۸۰ کیلومتر در عراق باید ساخته شود. هرچند مسیر ریلی قدیمی در عراق وجود داشته، اما به سبب فرسودگی، احتیاج به راه اندازی خط جدید ریلی است.
وی بیان نمود: ارزیابی شده که تکمیل راه آهن کرمانشاه - خسروی حدود ۲۵ تا ۳۰ هزار میلیارد تومان هزینه دارد، بازگشت سرمایه و منافع این نوع پروژه های زیربنایی، در درازمدت برای کشورها حاصل می شود، این پروژه علاوه بر درآمدهای مستقیم از حمل بار و مسافر، باعث صرفه جویی در مصرف سوخت، کاهش سوانح جاده ای و توسعه ترانزیت خواهد شد. یک نکته مهم آن که مطالعات جامع حمل و نقل ریلی کشور در سال ۱۴۰۲ نشان داد که این پروژه در بین تمامی پروژه های ریلی کشور، اولویت نخست را دارد و باید هرچه سریع تر خط ریلی کرمانشاه - خسروی تکمیل شود.
ناصریان ضمن اشاره به سیاستهای توسعه ای عراق اشاره کرد: کشور عراق درحال اجرای پروژه «راه توسعه» است که شامل نوسازی و برقی سازی و دوخطه کردن شبکه ریلی عراق در جهت شمالی - جنوبی می شود. تکمیل راه آهن کرمانشاه - خسروی می تواند ارتباط شبکه ریلی ایران و عراق را برقرار کرده و پروژه راه توسعه را تقویت کند. همینطور عراق می تواند از مسیر کرمانشاه - خسروی و راه آهن ایران برای تجارت با کشورهای شرقی و شمالی ایران شامل پاکستان، افغانستان، ترکمنستان و بخصوص روسیه استفاده نماید.
وی در انتها اظهار داشت: منطقه مرزی خسروی و شهرستان قصرشیرین اخیراً به منطقه آزاد تبدیل گشته که می تواند نقش برجسته ی در فرآوری و ارزش افزوده کالاهای صادراتی و وارداتی داشته باشد. پروژه کرمانشاه - خسروی نه تنها به توسعه حمل و نقل، بلکه به رونق اقتصادی و رشد صنایع در مناطق مرزی هم کمک خواهد کرد؛ امیدواریم با تخصیص بودجه مناسب، اجرای این پروژه در سال های آتی تسریع شود و بتوانیم در اواخر سال ۱۴۰۷ شاهد بهره برداری از آن باشیم.
آیا پروژه ریلی کرمانشاه - خسروی تا ۱۴۰۷ از بن بست خارج می شود؟
به گزارش مسکن گزین به نقل از مهر، در مسافرت سال ۱۳۹۰ مقام معظم رهبری به استان کرمانشاه، ایشان بر ضرورت تسریع در اجرای این راه آهن تاکید کردند و مسؤلان وقت وعده دادند که این مسیر طی سه سال راه اندازی شود. اما با گذشت بیشتر از یک دهه، همچنان پیشرفت آن در حد همان ۳۷ درصد باقیمانده است. در سالهای اخیر، توجه بیشتری به این پروژه شده و مقرر است منابع مالی آن از محل تهاتر نفت تأمین شود.
علاوه بر مبادلات تجاری، این خط ریلی می تواند نقش کلیدی در حمل و نقل زائرین ایفا کند. سالانه بیشتر از ۵ میلیون زائر ایرانی به عراق و ۳ میلیون زائر عراقی به ایران سفر می کنند. تکمیل این پروژه، هزینه های حمل و نقل را کاهش داده و ایمنی سفرها را بیشتر می کند.
با توجه به تاثیر اقتصادی این مسیر و نقش آن در توسعه ترانزیت، تکمیل راه آهن کرمانشاه - خسروی در اولویت نخست پروژه های ریلی کشور قرار گرفته است. طبق برآوردها، برای تکمیل این پروژه به ۲۵ تا ۳۰ هزار میلیارد تومان سرمایه نیاز است. در صورت تخصیص بودجه مناسب، این پروژه تا انتهای سال ۱۴۰۷ می تواند به بهره برداری برسد.
کشور عراق درحال اجرای پروژه «راه توسعه» است که شامل نوسازی و برقی سازی شبکه ریلی این کشور از جنوب تا شمال می شود. تکمیل راه آهن کرمانشاه - خسروی، علاوه بر تقویت این پروژه، امکان اتصال شبکه ریلی ایران به عراق و سپس به سایر کشورهای منطقه را فراهم می آورد.
با وجود همه وعده ها، تکمیل راه آهن کرمانشاه - خسروی همچنان با چالش های مالی و اجرایی روبه رو است. اگر این پروژه به سر انجام برسد، نه تنها باعث تسهیل تبادلات تجاری و زائرین خواهد شد، بلکه ایران را به یک هاب ترانزیتی مهم در منطقه مبدل می کند. حال باید دید آیا مسؤلان این دفعه به وعده های خود عمل خواهند کرد یا این پروژه همچنان روی کاغذ باقی می ماند؟
منبع: مسكن گزین
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
کامنتهای کاربران مسکن گزین در مورد این مطلب