چالشهای آب در كشور ناشی از بده بستان های سیاسی است
مسكن گزین: اهواز - معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست، شرایط فعلی چالش آب در كشور را ناشی از ؛بده بستان های سیاسی و بلندپروازی سیاستمداران در سال های گذشته ؛ دانست.
به گزارش مسكن گزین به نقل از ایرنا مسعود تجریشی دوشنبه در اولین همایش تجلیل از صنایع سبز، چهره های ماندگار و تلاشگران حوزه محیط زیست خوزستان در هتل نیشكر اهواز، شرایط فعلی آب كشور را نامطلوب ارزیابی كرد و اظهار داشت: رویكردهای جزیره ای، حكمرانی غلط و سیاستگذاری غیرعقلایی مدیران، عامل بوجود آمدن مشكلات فعلی در حوزه آب شده است.
وی با اشاره به تشكیل كارگروه سازگاری با كم آبی در وزارت نیرو در سال جاری، اضافه كرد: در ایران تجربه سه هزار ساله در زمینه سازگاری با كم آبی وجود داشته كه نمونه آن فرهنگ قنات ها بوده است.
تجریشی خاطرنشان كرد: این مساله باید ریشه یابی شود كه چرا در استان های پرآب مانند خوزستان و ارومیه همان مشكلاتی را داریم كه در استان های كم آب مثل یزد و كرمان وجود دارد.
وی افزود: باید بررسی شود كه فقط كاهش 30 درصدی بارندگی سبب این مشكلات شده یا نظام تدبیر ناتوان و حكمرانی ناكارآمد در حوزه آب بوده كه فرهنگ قناعت و صرفه جویی در مصرف آب را تغییر داده و وضعیت فعلی را بوجود آورده است.
تجریشی تصریح كرد: برای خروج از شرایط بحران و جلوگیری از تهدید بیشتر محیط زیست و تخریب منابع آب، صرفه جویی مهمترین اقدام است وگرنه طی پنج تا 10 سال آینده شرایط به گونه ای می گردد كه شاید غیرقابل بازگشت باشد.
وی با اشاره به اینكه سیاستگذاری در مصرف آب در خوزستان باید با عنایت به دیدگاه های فرهنگی اجتماعی باشد اظهار داشت: در حوزه آبریز خوزستان فقط با صرفه جویی 30 تا 40 درصدی می توان منابع جدیدی تعریف كرد.
وی اظهار داشت: با تحلیل های اولیه سازمان محیط زیست به این نتیجه رسیدیم كه این امر شدنی است، به صورت نمونه در دریاچه ارومیه كه كاهش 40 درصدی مصرف هدفگذاری شده بود، اكنون تا 29 درصد صرفه جویی محقق شده است.
معاون سازمان حفاظت محیط زیست با تشریح سه سطح برای حكمرانی مطلوب آب تصریح كرد: سطح بنیادین و پایداری كه در آن نهادهای غیررسمی و سنت ها و فرهنگ ها و هنجارها باید در آن متحول شود كه برای رسیدن به اهداف این سطح 50 تا 10 سال زمان نیاز است.
وی اضافه كرد: سطح دوم سطح نهادی است كه تحول در حقوق مالكیت و دیوانسالاری و حقوق مردم را مدنظر دارد و رسیدن به این هدف 10 تا 50 سال طول می كشد.
تجریشی افزود: سطح سوم حكمرانی یا تدبیر، شیوه های اقدام و روش های اجرایی و رویه های بالفعل حكمرانی را در بر می گیرد همینطور سطح چهارم سطح تخصیص آب سیاستگذاری برای تخصیص منابع آب و قیمتگذاری و نحوه اشتغال و استفاده از منابع طبیعی مربوط می گردد.
وی پیشنهاد كرد كه حكمرانی از سطح دوم آغاز شود چونكه تا زمانی كه حاكمیت آب از خود اصلاحات را شروع نكند و بخش های آب و كشاورزی و محیط زیست با یكدیگر هماهنگ نشوند نمی توانیم امیدوار باشیم كه مردم الگو و رفتارهای خویش را تغییر دهند.
تجریشی در ادامه سیاست های جدید سازمان حفاظت محیط زیست در قبال صنایع را تشویق و تنبیه همزمان عنوان نمود و اظهار داشت: در گذشته تنها سیاست های تنبیهی در قالب دریافت جرایم آلودگی اجرا می شد اما اكنون می خواهیم با دادن مشوق ها و با همكاری دانشگاه ها به رفع آلودگی های صنایع كمك نماییم.
به گفته وی، این طرح از سال گذشته در دامداری های استان البرز شروع شده و مقرر است به مدت یك سال از این واحدها جریمه دریافت نشود.
وی اضافه كرد: طرح نیشكر، شهرك های صنعتی و سه واحد پتروشیمی در دستور كار قرار دارند كه با همكاری دانشگاه ها بتوانیم مشكل آلایندگی آنها را حل نماییم.
*تصفیه فاضلاب 6 شهر
استاندار خوزستان از بهره برداری 6 تصفیه خانه فاضلاب شهری در استان تا آخر امسال اطلاع داد.
غلامرضا شریعتی اضافه كرد: سیستم تصفیه خانه فاضلاب 6 شهر استان شامل اهواز، آبادان، خرمشهر، بندر امام، شادگان و ماهشهر با فاینانس خارجی در حال اجرا هستند كه امسال به اتمام می رسند.
به گفته وی، تصفیه خانه فاضلاب شرق اهواز تا دو هفته آینده آماده بهره برداری است و تصفیه خانه غرب این كلانشهر هم بزودی آغاز می گردد.
وی افزود: تصفیه خانه های فاضلاب در شهرهای شوش، بستان، اندیمشك، بهبهان و ایذه هم در آستانه آغاز عملیات اجرایی می باشد.
شریعتی همینطور با اشاره به اثرات منفی توسعه صنعت و شهرنشینی بر محیط زیست در دنیا اضافه كرد: خوزستان هم از این مساله مستثنی نبوده ولی به علت وجود منابع غنی و استعدادهای بینظیر، دستكاری در طبیعت این استان نسبت به سایر نقاط كشور بیشتر بوده است.
وی یكی از اشكالات خوزستان را بخشی نگری دستگاه ها و وزارتخانه ها عنوان نمود و اضافه كرد: خوزستان با عنایت به اقلیم و جغرافیای خاص خود كه آخرین نقطه عبور آب رودخانه هاست از بخشی نگری صدمه دیده چونكه در این استان مدیریت سرزمین و حكمرانی خوب اعمال نشده است.
شریعتی خاطرنشان كرد: جنبه های زیست محیطی و اجتماعی طرح های بزرگ در خوزستان مورد توجه نبوده و تنها دستیابی به نتایج اقتصادی آن موردنظر بوده است.
وی با اشاره به اینكه بحران های خوزستان صحنه تمام نمایی از عملكردهای گذشته است، خاطرنشان كرد: به طبیعت این استان فشار وارد شده و در آن دخالت هایی شده بدون اینكه نیازها و شرایط و توان آن لحاظ شود.
شریعتی تصریح كرد: تمام دستگاه های استان مكلف شده اند كه محیط زیست را در طرح های خود مدنظر قرار داده و پیوست های زیست محیطی آنها را انجام دهند.
به گفته وی كمیته مدیریت سرزمین در معاونت عمرانی استانداری برای نظارت بر طرح های استان تشكیل شده است.
استاندار خوزستان با تاكید بر پشتیبانی از صنعت سبز در استان اضافه كرد: باید برنامه های تشویقی، تسهیلی و حمایتی برای واحدهایی كه بعنوان صنعت سبز (دوستدار محیط زیست) در نظرگرفته شود تا الگوی مناسبی برای صنایع آلاینده تولید شود.
وی یكی از طریق های حفظ محیط زیست را استفاده از پتانسیل انجمن ها و سازمان های مردم نهاد انتقادات و اقدامات تخصصی آنها دانست و اظهار داشت: رسالت سمن ها باید تغییر نوع نگرش و فرهنگ زیست محیطی و مطالبه گری در سیاست های كلان باشد.
شریعتی افزود: مشاركت دادن مردم و جوامع محلی و درگیر كردن آحاد جامعه با مسائل می تواند راهكاری برای بهبود شرایط محیط زیست باشد.
وی با انتقاد از عدم مدیریت زهاب ها و پساب های تولید شده اظهار داشت: در تخصیص منابع آب هم تنها كمیت درنظر گرفته شده و به تاثیر زهاب بر كیفیت رودخانه ها بی توجهی شده است.
شریعتی با اشاره به اینكه جهت استفاده از زهاب های نیشكر طرح شورورزی به صورت آزمایشی شروع شده تصریح كرد: در زمینه مهار كانون های گرد و غبار بیش از 20 هزار هكتار نهالكاری و 15 هزار هكتار بیابان زدایی انجام شده است.
*سرنوشت شور كارون
مدیركل حفاظت محیط زیست خوزستان هم در این همایش سد گتوند را مشكل لاینحل خوزستان توصیف كرد و نسبت به وضعیت سد گتوند در صورت ادامه خشكسالی شدید در این استان اخطار داد.
احمدرضا لاهیجان زاده اضافه كرد: اكنون چند صد میلیون مترمكعب از آب رودخانه كارون را شور كرده كه با مدیریت مخزن تلاش می كنند تا حدی تبعات این مشكل را كاهش دهند.
وی طرح سد گتوند و تبعات منفی آن را هم خاطرنشان كرد و اظهار داشت: این سد با نادیده گرفتن نظرات كارشناسی و بر مبنای تصمیمات سیاسی ساخته شد و الان حتی با بسیج همه كشور نمی توان مشكل ناشی از احداث این سازه را حل كرد.
لاهیجان زاده خوزستان را نماد توسعه ناپایدار دانست و اضافه كرد: خوزستان در بسیاری شاخص ها همچون كشاورزی، نفت و گاز و انرژی برق آبی رتبه اول را در كشور دارد و در گذشته با افتخار از این جایگاه صحبت می كردیم اما برخی طرح های استانی و ملی عامل این توسعه ناپایدار در استان بوده اند به صورتی كه اكنون می توان اظهار داشت كه خوزستان قربانی توسعه بوده است كه تبعات آن اتفاقات اخیر در این استان بوده است.
وی با اشاره به آتش سوزی گسترده در تالاب هورالعظیم و دود غلیظ ناشی از آن اضافه كرد: دود آتش سوزی در هورالعظیم در واقع حاصل فرآیندهای چند ده ساله در ایران، عراق و تركیه است و دودی كه اكنون شهرهای خوزستان را فرا می گیرد مرحله نهایی این فرآیند است.
مدیركل حفاظت محیط زیست خوزستان همینطور به صنایع استان سفارش كرد كه در زمینه تامین نیازهای آب و برق خود راهكارهای جدیدی را اجرا كنند چونكه با عنایت به بحران آب و برق در كشور دیگر نمی توان برای توسعه صنعت روی تخصیص آب از منابع طبیعی حساب كرد.
وی با تاكید بر تبدیل چرخه مصرف به سیلك بسته و استفاده مجدد از آب اضافه كرد: مقرر است فاضلاب خروجی تصفیه خانه فاضلاب شرق اهواز كه بزودی به بهره برداری می رسد برای مهار كانون های ریزگرد مورد استفاده قرار گیرد.
لاهیجان زاده همینطور بر خودكفایی صنایع در انرژی برق با تولید انرژی خورشیدی تصریح كرد و اظهار داشت: با سرمایه گذاری 100 تا 200 میلیارد ریال می توان از هر هكتار زمین 10 مگاوات برق تولید كرد.
وی با انتقاد از تشدید آلودگی فلرهای نفتی در اهواز به علت قطع برق، تصریح كرد: به تازگی قرارداد 4.3 میلیاردی طرح توسعه نفتی عرضه شده كه می شد در آن سهم ناچیزی برای تولید انرژی خورشیدی درنظرگرفته شود.
سد گتوند علیا، بلندترین سد خاكی كشور و آخرین سد روی رودخانه كارون است كه در25 كیلومتری گتوند در خوزستان قرار دارد.
كارشناسان می گویند جانمایی اشتباه این سد سبب شده كه سازند نمكی گچساران در مخزن سد قرار گیرد و حل شدن تدریجی نمك این سازند سبب شور شدن آب مخزن و رودخانه كارون شده است. این سد در سال 91 با وجود مخالفت شدید كارشناسان آبگیری شد.
یوسفی نماینده اهواز در مجلس شورای اسلامی 7 مرداد ماه جاری برای دومین بار از وزیر نیرو درباره سرنوشت سد گتوند در صحن علنی مجلس طرح سوال كرده است.
*چشم پوشی سد گتوند از معادن قدیمی نمك
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خوزستان هم در این همایش با انتقاد از انجام نشدن استعلام های لازم پیش از ساختن سد گتوند، اظهار داشت: محل احداث سد گتوند از اوایل انقلاب محل بهره برداری معادن نمك منطقه بوده است.
سید نورالله حسن زاده تصریح كرد: در محل ساخت سد گتوند از بیش از 30 سال پیش چندین پروانه بهره برداری از معادن نمك همچون معادن عنبل یك و 2 صادر شده بود و برای ذخیره اكتشاف معدنی در این زمینه هم مطالعاتی صورت گرفته بود.
وی اضافه كرد: روال بر این است كه پیش از اجرای همه طرح ها از سازمان معادن استعلام صورت می گیرد اما برای ساخت سد گتوند هیچونه استعلامی از این سازمان انجام نشد، در حالیكه با یك استعلام ساده وجود این معادن نمك قابل تشخیص بود.
این مقام مسئول با اشاره به خطای كارشناسی در جانمایی سد گتوند علیا در خوزستان، خاطرنشان كرد: برخی اشتباهات و یا تعمدات كه غیرقابل بخشایش هستند را نمی توان به حساب صنعت و تولید گذاشت.
حسن زاده همینطور با اشاره به اینكه مانعی میان توسعه پایدار و محیط زیست و صنعت وجود ندارد تصریح كرد: هیچ اصراری به حفظ واحدهای صنعتی آلاینده ای كه تمایلی برای رفع آلودگی ندارند، وجود ندارد.
وی اضافه كرد: می توان به واحدهای صنعتی قدیمی كمك هایی كرد تا آلایندگی خویش را رفع كنند.
در این همایش پتروشیمی لاله، پتروشیمی خوزستان و شركت كشت و صنعت دعبل خزاعی بعنوان صنایع سبز معرفی گشتند.
همچنین از تلاش های 30 ساله نعمت الله جعفرزاده عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی در اجرای طرح های زیست محیطی، علیرضا زراسوندی رئیس بنیاد نخبگان كشور و عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز، علی اژدری مدیركل سازمان زمین شناسی و اكتشافات معدنی منطقه جنوب غرب كشور بعنوان تلاشگران محیط زیست تقدیر گردید.
9754/6002/6064
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب