برنامه هفتم در بن بست ریلی؟ تحقق هدف ۳۰ درصدی بار ریلی غیرممکن است
به گزارش مسکن گزین، مشاور برنامه ریزی اقتصادی و تأمین مالی توسعه راه آهن اظهار داشت: با عنایت به برنامه توسعه هفتم، رشد سالانه ۳۹ درصدی حمل بار ریلی قابل تحقق نیست، برهمین اساس تدوین برنامه جامع و منسجم الزامی است.
سیدمرتضی ناصریان مشاور برنامه ریزی اقتصادی و تأمین مالی توسعه راه آهن شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن اشاره به امتناع هدف عملیاتی راه آهن ایران در قسمت باری در افق برنامه هفتم پیشرفت، اظهار داشت: در ماده ۲ قانون برنامه هفتم پیشرفت، رشد متوسط سالانه بخش حمل و نقل و انبارداری سالانه ۱۰ درصد و در ماده ۵۶ این قانون سهم ترابری ریلی در قسمت باری بر حسب شاخص سهم از جابه جایی کل بار زمینی داخلی (تن - کیلومتر) به میزان ۳۰ درصد در افق برنامه (سال ۱۴۰۷) هدف گذاری شده، اما به نظر می آید این هدف قابل تحقق نیست.
وی اضافه کرد: در مصوبه هیأت محترم وزیران مصوبه ۲۴۶۶۰/ ت ۶۲۴۹۹ ه مورخ ۱۶/۰۲/۱۴۰۳ سهم حمل و نقل ریلی از ترابری بارهای زمینی داخلی کشور در سال ۱۴۰۲ به میزان ۹.۵ درصد ذکر شده است. در سال ۱۴۰۲ میزان عملکرد ترابری ریلی کشور در حمل بار داخلی به میزان ۲۷.۶ میلیارد تن - کیلومتر بوده است و سهم ۹.۵ درصدی ترابری ریلی به معنای آن است که حجم ترابری زمینی بارهای داخلی حدود ۲۹۱ میلیارد تن-کیلومتر بوده است.
ناصریان بیان نمود: با عنایت به هدف گذاری رشد میانگین سالانه ۱۰ درصد در قسمت حمل و نقل در برنامه هفتم (برای امکان تحقق رشد اقتصادی هشت درصد)، میزان عملکرد کلی ترابری زمینی داخلی به حدود ۴۶۹ میلیارد تن - کیلومتر خواهد رسید و برای تحقق سهم ۳۰ درصد، عملکرد ترابری ریلی در سال ۱۴۰۷ باید به ۱۴۱ میلیارد تن - کیلومتر بار داخلی برسد که در مقایسه با عملکرد سال ۱۴۰۲ (۲۷.۶ میلیارد تن - کیلومتر) به معنای رشد ترابری ریلی بار داخلی به میزان ۵۱۱ درصد در خلال پنج سال است و میانگین رشد سالانه ۳۹ درصد است، یعنی باید در طول این برنامه هر ساله حمل بار ریلی ۳۹ درصد رشد کند که به نظر اینجانب مقدور نیست.
مشاور برنامه ریزی اقتصادی و تأمین مالی توسعه راه آهن شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور افزود: البته افزایش عملکرد و سهم راه آهن در ترابری ریلی کشور بسیار مطلوب است و تلاش بسیار و همه‌جانبه برای این مهم، ضروری و ارزشمند است. یک هدف معقول و حداکثری در این حوزه رشد عملکرد باری راه آهن به میزان سالانه ۲۰ درصد پیشنهاد می شود که در این صورت مقدار عملکرد ریلی در افق برنامه به حدود ۶۹ میلیارد تن کیلومتر می رسد و سهم آن از ترابری باری زمینی کشور حدود ۱۴.۶ درصد خواهد شد؛ ازاین رو تقلیل هدف در شاخص سهم ترابری ریلی در قسمت بار زمینی از ۳۰ درصد به ۱۵ درصد پیشنهاد می شود.
وی خاطرنشان کرد: تحول در عملکرد باری راه آهن (رشد سالانه ۲۰ درصد به جای ۳۹ درصد در حمل بار داخلی) به معنای جهش در قسمت ریلی است و نیازمند مشارکت های مردمی و استفاده از توان بخش غیردولتی در امور عملیاتی، مدیریتی و مالی حمل و نقل ریلی است و سبب بهبود تراز مالی شرکتهای حمل و نقل ریلی و شرکت راه آهن جمهوری اسلامی خواهد شد و توأم با هدف افزایش عملکرد، مراعات اصول و استانداردهای ایمنی اهمیت ویژه دارد.
این مسئول برخی نکات و راهبردها را برای تحول در جهت افزایش حمل ریلی و حصول رشد سالانه ۲۰ درصد در حمل بار ریلی، پیشنهاد کرد که به شرح زیر است؛
در راستای حداکثر استفاده از امکانات موجود، موانع و مشکلاتی که جنبه فیزیکی ندارند و ناشی از امور انسانی یا مقررات غیرضروری یا ناهماهنگی های مختلف هستند، رفع شوند تا سرعت حرکت قطارها و بهره وری خط و ناوگان ریلی افزایش داده شود. این مهم با مشارکت آحاد کارکنان شرکت راه آهن جمهوری اسلامی و شرکتهای حمل و نقل ریلی در چارچوب اجرای عمومی ضربتی «نظام پیشنهادهای تخصصی» و تشکیل ستاد ویژه برای غربال گری پیشنهادها و تصویب پیشنهادهای موجه مقدور است.
لکوموتیوهای بسیاری در راه آهن به علل متعدد متوقف هستند و جا دارد با ملاحظه بند ث -۱ از ماده ۵۷ قانون برنامه هفتم، فوراً برای بازسازی به شرکتهای غیردولتی واگذار شود این مورد می تواند در چارچوب قراردادهای مشارکتی برای بازسازی یا در چارچوب قراردادهای فروش به شرط بازسازی صورت گیرد تا معطل تأمین مالی از جانب شرکت راه آهن یا نهادهای دولتی نگردد.
افزایش بهره وری در داخل شرکت راه آهن مستلزم اجرای عاجل دستورالعمل های پرداخت کارانه برحسب بهره وری در سطوح مختلف بخصوص در قسمت های عملیاتی نگهداری و بهره برداری خط و ناوگان است.
شرکت های مختلف در حمل و نقل ریلی فعالیت دارند که همکاری و مشارکت آنها در حل مسایل حمل و نقل ریلی ضروریست و تدابیر شرکت راه آهن باید برای هدایت و پشتیبانی از شرکتهای غیردولتی باشد تا این توان بالقوه در جهت منافع مشترک این شرکت ها و افزایش حمل و نقل ریلی باشد. تحقق شعار سال در حمل و نقل ریلی هم مستلزم همکاری و رفع موانع فعالیت بخش غیردولتی و ایجاد شرایط مساعد و مشوق های موردنیاز برای سودآوری مناسب از فعالیت در حمل و نقل ریلی است.
وضعیت خطوط شبکه موجود در خیلی از محورها نامطلوب است و تکالیف انباشته و انجام نشده از سالهای قبل در تعمیر و نگهداری خطوط، باعث تنزل کیفی و در نتیجه کاهش سرعت های الزامی و یا احتیاطی شده و ظرفیت عملیاتی خطوط ریلی را نسبت به ظرفیت اسمی بشدت کاهش داده است. رفع این معضل در محورهایی که گرفتار گلوگاه ظرفیتی هستند یا محل تردد قطارهای مختلف هستند، اولویت و توجیه اقتصادی بسیار بالا دارد و با هماهنگی سازمان برنامه و بودجه کشور منابع ناشی از حق دسترسی و اعتبارات دولتی در ارتباط با تملک دارایی های سرمایه ای در این بخش مصرف شود و طرح های توسعه ای شرکت راه آهن که روی اهداف عملیاتی و افزایش بهره وری تاثیر محسوسی ندارند، فعلا متوقف شوند.
تشکیل قطارهای برنامه ای باری با عنایت به تکلیف قانونی در الحاقیه - بند ث -۳ ماده ۵۷ قانون برنامه هفتم با جدیت دنبال شود و این مورد علاوه بر افزایش سرعت سیر قطارها برای جلب مشتریان و صاحبان بار به حمل ریلی خیلی مهم است.
واگذاری لکوموتیوهای شرکت راه آهن به بخش غیردولتی مشروط به افزایش سرمایه گذاری و مشارکت بخش غیردولتی در تأمین ناوگان ریلی صورت گیرد که در این صورت ضمن تحقق مشارکت مردمی در تأمین ناوگان، افزایش بهره وری لکوموتیوها و کاهش تصدی گری ریلی هم حاصل می شود.
در مواردی که تقاضای حمل باری وجود دارد ولی تشکیل قطار باری با مانع محدودیت ظرفیت روبروست و با تردد قطارهای مسافری تزاحم دارد، اولویت به افزایش حمل بار داده شود که این مورد برای تحقق اهداف قانونی و افزایش رغبت و فعالیت شرکتهای بخش غیردولتی و سودآوری شرکت راه آهن مؤثر است. البته توسعه امور مسافری ریلی مطابق بند ث -۳ ماده ۵۷ قانون برنامه هفتم صورت گیرد.
با ملاحظه ظرفیت قوانین گوناگونی که در سالهای اخیر برای رفع موانع تولید مصوب شده و همینطور مواد «قانون برنامه هفتم پیشرفت» و همچنین «قانون تأمین مالی برای تولید و زیرساخت ها»، شرکت راه آهن باید با جلب مشارکت بانکها و موسسات مالی و همینطور قراردادهای مناسب با شرکتهای ذینفع ترابری ریلی (معادن، صنایع و شرکتهای تجاری داخلی و خارجی) مساعدت آنها را برای پیشبرد امور ریلی و پشتیبانی از رونق فعالیت صنایع و شرکتهای حمل و نقل ریلی به کار گیرد.
جهش تولید در حمل و نقل باری ریلی به شکل غیرمستقیم سبب انتفاع تمام مردم از منافع حمل و نقل باری ریلی (نظیر افزایش ایمنی و کاهش تراکم ترافیک جاده ای و کاهش استهلاک جاده ها و..) می شود و به همین دلیل باید برای مردم این اهداف مهم تبیین شود با حرکت دولت در این مورد مهم همراه باشند.
مشاور برنامه ریزی اقتصادی و تأمین مالی توسعه راه آهن تصریح کرد: بدیهی است اگر در وزارت راه و شهرسازی و شرکت راه آهن که متولی حاکمیتی حمل ریلی کشور می باشند، همت عالی و برنامه جامع و منسجم تهیه نشود و مدیران توانمند برای تحقق جهش در عملکرد طبق شاخصهای فوق به کار گرفته نشود، مانند روال سالهای اخیر تنزل یا رشد اندکی در عملکرد را شاهد خواهیم بود که امکان دارد علل یا بهانه هایی برای آن یافت شود، اما در هر صورت شعار سال و اهداف قانونی محقق نخواهد شد.
وی در انتها اظهار داشت: ازاین رو جا دارد وزارت راه و شهرسازی و سازمان برنامه و بودجه کشور ضمن همکاری و هماهنگی برای تحقق این اهداف، نقش جدی خویش را بر پشتیبانی از حمل و نقل ریلی و نظارت دقیق بر عملکرد شرکت راه آهن و تحول در عملکرد آن ایفا کنند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
کامنتهای کاربران مسکن گزین در مورد این مطلب